Η ατομική ψυχοθεραπεία χρησιμοποιεί κυρίως τον λόγο και οποιαδήποτε άλλη μορφή επικοινωνίας ως θεραπευτικό μέσο. Έχει ως στόχο την αναγνώριση, την έκφραση, την κατανόηση της συμπεριφοράς και την αποδοχή των συναισθημάτων.
Πολλά παιδιά πάσχουν από έντονες συναισθηματικές δυσκολίες, άγχος, προβλήματα συμπεριφοράς ψυχoσωματικά συμπτώματα, μαθησιακές δυσκολίες, χαμηλή αυτοπεποίθηση, διαταραχές ύπνου και λόγου, διαταραχές διατροφής κ.α. Αυτά τα θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα γιατί ένα μεγάλο ποσοστό αυτών θα συνεχίσουν να βιώνουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην ενήλικη ζωή τους.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην ατομική ψυχοθεραπεία είναι το παιχνίδι μέσα από το οποίο το παιδί εκφράζεται πιο αυθόρμητα. Επίσης η ζωγραφική, η πλαστελίνη, το παιχνίδι ρόλων είναι πολύ διαδεδομένες τεχνικές μέσα από τις οποίες το παιδί προσπαθεί να αποφορτιστεί και να βρεί λύσεις από μόνο του.
Είναι μια διαδικασία που απαιτεί υπομονή και χρόνο από τους γονείς, το παιδί και τον θεραπευτή.
Ο έφηβος από την άλλη πλευρά στην ατομική ψυχοθεραπεία έρχεται αντιμέτωπος με πολλά συγκρουσιακά θέματα που τον απασχολούν και προσπαθεί να ανακουφιστεί από συναισθήματα άγχους, θλίψης και ενοχής.
Ο τρόπος που χρησιμοποιείται κυρίως σε αυτήν την ηλικία είναι ο λόγος και η συζήτηση. Εδώ πρέπει να διευκρινισθεί οτι η συζήτηση στην ψυχοθεραπεία διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη μορφή συζήτησης που μπορεί να γίνει με τους φίλους, με τους καθηγητές ακόμη και με τους γονείς.
Αυτή η διαδικασία θα έχει σίγουρα θετικά αποτελέσματα όταν επιτευχθεί μεταξύ του θεραπευτή και του ασθενή μια σωστή θεραπευτική σχέση, η οποία θα πρέπει να διακατέχεται από εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια.
Έτσι τα παιδιά και οι έφηβοι μέσα από αυτή την τεχνική γίνονται πιο υπεύθυνα άτομα, καλλιεργούν ενσυναίσθηση για τους άλλους, επεξεργάζονται και βιώνουν τα συναισθήματά τους καλύτερα, βελτιώνουν τις σχέσεις τους, αποκτούν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους.